Nitơ lỏng là dạng nitơ được làm lạnh sâu đến -196°C, thường thấy trong y tế, công nghiệp và bảo quản thực phẩm. Với tính chất không màu, không mùi, không cháy và dễ bay hơi, nitơ lỏng vừa hữu ích vừa tiềm ẩn rủi ro nếu dùng sai cách. Vậy nitơ lỏng là gì, có độc không, đặc tính ra sao, dùng để làm gì và cần lưu ý gì khi sử dụng? Cùng tham khảo bài viết sau từ DaKhien để hiểu rõ hơn trước khi tiếp xúc hoặc ứng dụng loại khí đặc biệt này.
>>>> XEM THÊM: Khí nitơ là gì? Những ứng dụng tuyệt vời của khí nitơ
1. Nitơ lỏng là gì?
Nitrogen lỏng là nitơ ở dạng lỏng thu được khi làm lạnh khí nitơ xuống nhiệt độ rất thấp thông qua quá trình chưng cất phân đoạn không khí hóa lỏng. Đây là chất lỏng không màu, trong suốt với khối lượng riêng 0,807 g/ml ở điểm sôi và có hằng số điện môi bằng 1,4. Nitrogen lỏng thường được ký hiệu là LN₂, LIN hoặc LN, và mang số hiệu UN 1977
2. Nitơ lỏng có đặc tính gì?
Nitrogen lỏng sở hữu những đặc tính đặc biệt sau:
- Nitrogen lỏng có trạng thái trong suốt hoàn toàn
- Nitrogen lỏng không có màu sắc
- Nitrogen lỏng không có mùi vị
- Nitrogen lỏng là chất không cháy
- Nitrogen lỏng có khối lượng riêng 0,807 g/ml
- Nitrogen lỏng có hằng số điện môi 1,4
- Nitrogen lỏng ổn định ở nhiệt độ -196°C
- Nitrogen lỏng đông đặc ở nhiệt độ -210°C
- Nitrogen lỏng dễ bay hơi trong điều kiện thường
- Nitrogen lỏng có thể được hóa đặc nhờ hệ thống bơm chân không
3. Nitơ lỏng có độc không?
Nitơ còn đóng vai trò là một loại khí công nghiệp phổ biến, tuy nhiên việc tiếp xúc với Nitơ lỏng khi thiếu hiểu biết về tính chất và không áp dụng các biện pháp bảo vệ thích hợp có thể dẫn đến những nguy hiểm:
- Nitrogen lỏng có thể gây bỏng lạnh nghiêm trọng cho da khi tiếp xúc trực tiếp do nhiệt độ cực thấp (-196°C).
- Việc tiếp xúc lâu dài với nitrogen lỏng có thể dẫn đến chết mô và trong những trường hợp nghiêm trọng có thể gây tử vong.
- Khi nitrogen lỏng tiếp xúc với mắt, có thể gây ra từ bỏng lạnh đến tổn thương thị giác vĩnh viễn, thậm chí mất thị lực hoàn toàn.
- Các vật liệu và thiết bị có thể bị nứt gãy hoặc biến dạng khi tiếp xúc lâu với nitrogen lỏng do sự biến đổi cấu trúc vật lý ở nhiệt độ cực thấp.
Nitrogen lỏng đòi hỏi người sử dụng phải có kiến thức chuyên môn và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn để ngăn ngừa những hậu quả không mong muốn.
>>>> THAM KHẢO: Khí nitơ có độc không? Những tác hại của khí N2
4. Nitơ lỏng dùng để làm gì?
Nitơ lỏng được ứng dụng phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp nhờ vào tính chất trơ, không màu, không mùi và không tương tác với oxy:
- Ni tơ lỏng được sử dụng để bơm lốp xe ô tô và máy bay do tính trơ và khả năng chống oxy hóa, giúp duy trì áp suất ổn định và tăng tuổi thọ của lốp.
- Nitrogen giúp làm chậm quá trình hư hỏng và ngăn chặn oxy hóa, từ đó bảo quản thực phẩm tươi ngon lâu hơn trong bao bì kín hoặc dạng tự do.
- Trong phân tích hóa học, nitrogen lỏng được ứng dụng để vận hành các thiết bị phân tích và bảo vệ mẫu khỏi tác động của không khí.
- Nito lỏng đóng vai trò làm sạch, xả khí, kiểm tra rò rỉ và hỗ trợ hàn nối trong công nghiệp đường ống.
- Ngành luyện kim và tinh chế kim loại ứng dụng nitrogen lỏng để kiểm soát môi trường phản ứng và nâng cao độ tinh khiết của sản phẩm.
- Nitơ lỏng còn được sử dụng trong sản xuất linh kiện điện tử như transistor, diode, IC và thép không gỉ, nhờ khả năng tạo ra môi trường bảo vệ ổn định.
5. Lưu ý khi sử dụng ni tơ lỏng
Để đảm bảo an toàn khi sử dụng ni tơ lỏng, người thao tác cần tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa sau:
- Nito lỏng phải được lưu trữ trong các bình chứa chuyên dụng để giảm thiểu rủi ro cháy nổ do áp suất và nhiệt độ cực thấp
- Người vận hành cần trang bị đầy đủ găng tay cách nhiệt, kính bảo hộ và trang phục bảo vệ chuyên dụng để phòng chống bỏng lạnh khi tiếp xúc trực tiếp
- Việc vận hành nitrogen lỏng cần được thực hiện bởi nhân viên có trình độ chuyên môn, nhằm đảm bảo quy trình an toàn và chính xác
- Người thiếu kinh nghiệm không được tự ý vận hành nitrogen lỏng mà phải có sự giám sát trực tiếp từ chuyên gia trong toàn bộ quá trình thao tác
An toàn khi sử dụng nito lỏng phụ thuộc vào việc nắm vững tính chất vật lý, trang bị bảo hộ phù hợp và tuân thủ quy trình nghiêm ngặt trong quá trình sử dụng.
Nitơ lỏng tuy mang lại nhiều lợi ích trong y tế, công nghiệp và bảo quản thực phẩm, nhưng cũng đòi hỏi sự hiểu biết và cẩn trọng khi sử dụng. Nắm rõ đặc tính, ứng dụng và các biện pháp an toàn sẽ giúp bạn khai thác hiệu quả mà vẫn đảm bảo sức khỏe và thiết bị.
